Como hai expertos en xestión das pandemias por todas partes, o resto tratamos de nos facer unha idea aproximada sobre o decurso dos acontecementos. Claro que non estamos no momento do debate, e o principal nestes días que restan ata tocar o teito do pico é estar do lado das autoridades, por responsabilidade e porque debemos confiar en que estamos nas mellores mans posibles. Un pouco de estoicismo primaveral. Contención, razón e bondade.
Pode que todo estea indo bastante ben. Ou non. Iso só o saberemos ao final desta intensa treboada. Realizar hoxe comparacións milimétricas só pode conducirnos ao dramatismo ou a unha melancolía moi próxima á imbecilidade. Parece que, a falta de sexo divertido e deporte en libertade, algúns bípedos están afeccionándose a esta especie de masturbación catódica.
Con todo, hai duas coordenadas susceptibles dunha mirada cariñosa. Unha, se debe paralizarse todo o sistema produtivo para minimizar aínda máis os contactos humanos. E outra, relativamente relacionada coa anterior, que resulta a nai de todo existencialismo ibérico: a cuestión territorial.
Resulta difícil argumentar sobre o primeiro dos asuntos cun mínimo de solidez. Pode que sexa unha simpleza, pero é de supoñer que a óptica do humanismo radical —goberno chinés, por exemplo— prioriza unha reclusión rotunda, por enriba dos condicionantes económicos. Economicistas como británicos ou estadounidenses optaban, alomenos en principio, por unha actitude máis relaxada: febles medidas anticontaxio e que morra quen teña que morrer, pero a economía non para. O estado español, bastante restritivo en relación aos europeos, pero bastante feble en relación aos chineses. A xustificación que dan é razonable: China veu afectada unha provincia —coma se aquí fose Huesca— e tiñan o resto da potencia nacional volcada en axudala.
É aquí onde conectamos coa cuestión territorial. Pese á existencia doutras estruturas de poder, España entregouse de inmediato á súa potente inercia de “estado nación”, pese a que o presidente está apoiado por maiorías que non comparten esa idea. Sánchez, brillante, emotivo e botando man da súa lenda de supervivinte, está reinventándose de novo como líder, pois se todo lle sae ben, seguirá forxando unha biografía persoal extraordinaria. Iso sí, marcada por ese neoxacobinismo latente. Quizaves o goberno mediu mal á hora de enfocar a crise centralizando e unificanado, tanto por razóns parlamentares (que bota aos socialistas ás garras antropófagas da dereita), como por razóns puramente sanitarias.
Quen máis quen menos —desde Feijóo a Caballero e non digamos Pontón— sabe que pechar Madrid sería unha medida táctica importante para non espallar o virus. Non se fixo. España aínda non está preparada para entenderse a sí mesma, polo que non foron quen de imaxinar outro enfoque que non fose a uniformización. Pechar Madrid e blindar Galicia como está Portugal, como propón o BNG, semella unha consigna de catálogo. Pero só é a constatación do ñordo que ten o estáblishment estatal —e non só os políticos— baixo o nariz. Por suposto, pechando Madrid, calquera outra estrutura sanitaria estaría en moitísima mellor disposición de axudar a madrileños e madrileñas, principais vítimas do andacio.
Merlí
E como antes falamos de estoicismo, e para completar este desafogo anticentralista, nada mellor que recomendar unha serie xa bastante famosa, producida pola tele catalana e con moitísimo éxito por aló. Titúlase Merlí. Se conviven con adolescentes e por tanto forman parte da súa educación, imprescindible. Se son profes, creo que revitalizadora. E se non están en nengunha destas circunstancias, hiper recomendable para entender mellor o mundo que nos arrodea. Profunda, dinamitadora, alternativa, fresca, cotián, necesaria. Un xeito avanzado e posible de ver o mundo contemporáneo e valorar cabal e positivamente á chavalada que aí ven e a vocación do bó profesorado, que algún aínda queda. Non a perdan e aprendan.
PUBLICADO EN DIARIO DE PONTEVEDRA O 26 DE MARZO DE 2020, DÉCIMO SEGUNDO DÍA DE CONFINAMENTO
